Διαταραχές Διάθεσης και Άγχους:
Οι διαταραχές διάθεσης και άγχους εμφανίζονται συχνά ως προβλήματα ψυχικής υγείας και επηρεάζουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μας. Προκαλούν συχνά έντονη δυσφορία και καθιστούν την καθημερινότητα μας δυσλειτουργική. Περιλαμβάνουν ένα φάσμα προκλήσεων, οι οποίες εκτείνονται από επίμονη θλίψη και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων έως διάχυτη ανησυχία ή και έντονο φόβο.
-
Αν είσαι κάποιος που αισθάνεται σαν να κουβαλάει ένα αόρατο βάρος κάθε μέρα, ίσως καταλαβαίνεις πώς είναι να ζεις με κατάθλιψη. Δεν είναι μόνο η θλίψη ή η πεσμένη διάθεση. Πρόκειται για μια βαθιά αίσθηση κενού, εξάντλησης ή απελπισίας που μπορεί να κάνει ακόμα και απλές εργασίες να μοιάζουν ακατόρθωτες. Μπορεί να φαίνεσαι λειτουργικός στους άλλους αφού πηγαίνεις στη δουλειά, κάνεις ό,τι πρέπει να γίνει και γενικά αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου. Μέσα σου όμως αισθάνεσαι σαν απλά να κινείσαι μηχανικά, αποσυνδεδεμένος από κάθε αίσθηση σκοπού ή χαράς.
Σε κάποιους ανθρώπους η κατάθλιψη δεν εμφανίζεται καθόλου ως θλίψη, αλλά ως επίμονη ευερεθιστότητα ή μόνιμος εκνευρισμός. Μπορεί να πιάνεις τον εαυτό σου να επιτίθεται σε αγαπημένα σου πρόσωπα ή να θυμώνεις για πράγματα που κανονικά δεν θα σε ενοχλούσαν. Κάτι τέτοιο μπορεί να κάνει ακόμα πιο δύσκολο να αναγνωρίσεις ότι αυτό που βιώνεις είναι κατάθλιψη, πόσο μάλλον όταν καταφέρνεις να κρατάς τα πράγματα στην επιφάνεια υπό έλεγχο.
Οι αγαπημένοι σου μπορεί να μην καταλαβαίνουν πλήρως τι σου συμβαίνει και να προσφέρουν καλοπροαίρετες συμβουλές για να «φτιάξεις το κέφι σου» ή να «δείς τη θετική πλευρά». Όμως είναι δύσκολο να εξηγήσεις ότι αυτό που σου συμβαίνει δεν είναι κάτι από το οποίο μπορείς να ξεφύγεις έτσι απλά. Τα συναισθήματα ενοχής ή αναξιότητας που συνοδεύουν την κατάθλιψη μπορεί να σε κάνουν να αμφισβητείς την αξία σου, ακόμη και όταν οι άλλοι σου λένε το αντίθετο.
Η κατάθλιψη μπορεί να σου φέρνει μια αίσθηση συνεχούς βάρους και μοναξιάς, αλλά είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι στην πραγματικότητα δεν είσαι μόνος. Με τη σωστή υποστήριξη και φροντίδα, μπορείς να βρεις ανακούφιση, να ξανακερδίσεις την αισιοδοξία σου και να κάνεις μικρά βήματα προς το να νιώσεις ξανά ο εαυτός σας.
-
Αν είσαι κάποιος που αισθάνεται ότι το μυαλό του είναι γεμάτο συνεχώς με ανησυχίες, ίσως καταλαβαίνεις πώς είναι να ζει κανείς με Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή. Δεν πρόκειται απλώς για περιστασιακό άγχος. Είναι μια συνεχής αίσθηση ανησυχίας σαν να πρόκειται να συμβεί κάτι κακό, ακόμη και όταν δεν υπάρχει σαφής λόγος να αισθάνεσαι έτσι.
Οι ανησυχίες μπορεί να αφορούν καθημερινά θέματα, όπως τη δουλειά σου, την υγεία σου, τις σχέσεις σου ή ακόμη και πράγματα που ξέρεις ότι δεν μπορείς να ελέγξεις. Μπορεί να νιώθεις ότι, όσο κι αν προσπαθείς να καθησυχάσεις τον εαυτό σου, οι ανησυχίες αυτές είναι αβάσταχτες και εξαιρετικά δύσκολο να τις αποβάλεις. Είναι σαν ο εγκέφαλός σου να προετοιμάζεται πάντα για το χειρότερο σενάριο, με αποτέλεσμα να αισθάνεσαι σφιγμένος, ανήσυχος ή και σωματικά εξαντλημένος.
Αυτό το άγχος συχνά διαχέεται στην καθημερινότητα σου καθιστώντας δύσκολο να συγκεντρωθείς, να απολαύσεις τη στιγμή ή ακόμη και να κοιμηθείς καλά. Τα αγαπημένα σου πρόσωπα ίσως να μην καταλαβαίνουν γιατί ανησυχείς τόσο πολύ και μπορεί να σου λένε να «χαλαρώσεις». Όμως δεν είναι τόσο απλό. Οι ανησυχίες είναι δυσάρεστες και επίμονες και είναι δύσκολο να ξεφύγεις από αυτές.
Το να ζείς με γενικευμένη διαταραχή άγχους μπορεί να είναι εξαντλητικό, αλλά δεν χρειάζεται να σε καθορίζει. Με τα κατάλληλα εργαλεία και υποστήριξη, μπορείς να μάθεις να διαχειρίζεσαι την ανησυχία, να βρίσκεις ηρεμία στο παρόν και να ανακτήσεις έτσι την αίσθηση της ισορροπίας και του ελέγχου ξανά στη ζωή σου.
-
Αν είσαι κάποιος που ζει με διαταραχή πανικού, ξέρεις πόσο τρομακτική μπορεί να είναι η αίσθηση όταν μια κρίση πανικού ξεσπά από το πουθενά. Η καρδιά σου τρέχει, το στήθος σου σφίγγεται και μπορεί να αισθάνεσαι ότι χάνεις τον έλεγχο ή ακόμα και ότι παθαίνεις καρδιακή προσβολή. Αυτά τα επεισόδια μπορεί να εμφανιστούν ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση, αφήνοντάς σε ταραγμένο και εξαντλημένο. Φοβάσαι συνεχώς πότε θα εμφανιστεί το επόμενο.
Μπορεί να αρχίσεις να αποφεύγεις μέρη ή καταστάσεις όπου φοβάσαι ότι θα μπορούσε να συμβεί μια επόμενη κρίση πανικού - όπως περιοχές με πολύ κόσμο, οδήγηση ή ακόμη και απλά έξοδο από το σπίτι σου. Ο φόβος για τις ίδιες τις κρίσεις μπορεί να γίνει δυσβάσταχτος, δημιουργώντας έναν κύκλο που μοιάζει αδύνατο να σπάσει. Τα αγαπημένα σου πρόσωπα μπορεί να μην καταλαβαίνουν πάντα, απορρίπτοντάς το ως «απλώς άγχος» ή προτείνοντάς σου να χαλαρώσεις. Για εσένα όμως, η σωματική και συναισθηματική ένταση μιας κρίσης πανικού μπορεί να είναι αφόρητη και να νιώθεις ότι μπορεί να σε κατακλύσει κάθε στιγμή.
Η ζωή με τη διαταραχή πανικού μπορεί να σε κάνει να αισθάνεσαι παγιδευμένος στο σώμα και το μυαλό σου, διαρκώς στην τσίτα και αβέβαιο για το πότε θα σε χτυπήσει το επόμενο κύμα φόβου. Είναι όμως σημαντικό να γνωρίζεις ότι η διαταραχή πανικού είναι θεραπεύσιμη. Με τα κατάλληλα εργαλεία και υποστήριξη, μπορείς να μάθεις να ανακτάς τον έλεγχο και έτσι να μειωθεί η συχνότητα και η ένταση των κρίσεων πανικού. Μπορείς να διεκδικήσεις ξανά την ελευθερία να ζήσεις τη ζωή σου χωρίς να σε κρατάει πίσω ο φόβος.
-
Αν ζεις με κοινωνικό άγχος, ακόμη και οι απλές καθημερινές αλληλεπιδράσεις μπορεί να σου φαίνονται υπερβολικά πιεστικές. Μπορεί να πιάνεις τον εαυτό σου να ανησυχεί συνεχώς μήπως νιώσεις αμήχανα, πεις κάτι λάθος ή οι γύρω σου σε κρίνουν αρνητικά για οποιοδήποτε λόγο. Πριν από μια κοινωνική συναναστροφή, μπορεί να περνάς ώρες σκεπτόμενος τί πρόκειται να πεις ή πώς να συμπεριφερθείς. Μετά, μπορεί να περνάς εξαιρετικά πολύ χρόνο επαναφέροντας στη μνήμη σου κάθε στιγμή της συνάντησης και αναλύοντας τι μπορεί να πήγε στραβά. Και όλα αυτά, ακόμη και όταν οι άλλοι δεν έδειξαν τίποτα το ασυνήθιστο με τη συμπεριφορά τους.
Δεν πρόκειται απλώς για ντροπαλότητα, αλλά για έναν βαθύ, επίμονο φόβο που μπορεί να σε κάνει να αποφεύγεις τα πάρτι, τις συναντήσεις ή ακόμη και τις καθημερινές συζητήσεις. Μπορεί να νιώθεις την καρδιά σου να χτυπάει γρήγορα, τα χέρια σου να τρέμουν ή τη φωνή σου να ‘σπάει’ όταν μιλάς σε άλλους. Αυτές οι ακούσιες αντιδράσεις εντείνουν το φόβο σου ότι οι άλλοι θα σε προσέξουν. Τα αγαπημένα σου πρόσωπα μπορεί να μην καταλαβαίνουν γιατί αποφεύγεις τις κοινωνικές εκδηλώσεις ή γιατί κάτι τόσο απλό όσο το να παραγγείλεις έναν καφέ ή να κάνεις ένα τηλεφώνημα σου φαίνεται τόσο τρομακτικό.
Η ζωή με κοινωνικό άγχος μπορεί να σε απομονώνει, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι δεν χρειάζεται να ελέγχει τη ζωή σου. Με τα κατάλληλα εργαλεία και υποστήριξη, μπορείς να αντιμετωπίσεις αυτούς τους φόβους, να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση και να χτίσεις με τους άλλους σύνδεση πραγματικά αυθεντική και ουσιαστική.
-
Αν ζεις με μια φοβία, γνωρίζεις πόσο βασανιστικός και έντονος μπορεί να είναι ο φόβος. Δεν είναι απλώς δυσφορία ή ανησυχία. Πρόκειται για έναν βαθύ, συχνά ανεξέλεγκτο πανικό που πυροδοτείται από μια συγκεκριμένη κατάσταση, αντικείμενο ή ακόμη και σκέψη. Είτε πρόκειται για ταξίδι με αεροπλάνο, τα ύψη, τα ζώα ή κάτι εντελώς διαφορετικό, ο φόβος που νιώθεις μπορεί να είναι τόσο επιτακτικός που θα κάνεις τα πάντα για να αποφύγεις αυτό που σου τον προκαλεί. Αυτό κατά συνέπεια διαταράσσει την καθημερινότητά σου.
Μπορεί με τη λογική σου να καταλαβαίνεις ότι ο φόβος σου είναι δυσανάλογος σε σχέση με την κατάσταση, αλλά αυτό δε διευκολύνει την αντιμετώπισή του. Η καρδιά σου χτυπάει γρήγορα, το σώμα σου σφίγγεται και μπορεί να νιώθεις ότι είναι αδύνατο να επικεντρωθείς σε οτιδήποτε άλλο. Τα αγαπημένα σου πρόσωπα μπορεί να μην καταλαβαίνουν, απορρίπτοντας το φόβο σου ή προτείνοντάς σου να «τον αντιμετωπίσεις». Δεν μπορούν να δουν πόσο αληθινός και παραλυτικός είναι για εσένα εκείνη τη στιγμή ο φόβος.
Η ζωή με μια φοβία μπορεί να σε απομονώνει, αλλά δεν είσαι μόνος. Με τη σωστή υποστήριξη και τις κατάλληλες στρατηγικές, μπορείς να μάθεις να διαχειρίζεσαι τον φόβο σου, να αντιμετωπίζεις σταδιακά αυτό που σου φαίνεται αδύνατο και να ανακτήσεις έτσι τον έλεγχο σε κομμάτια της ζωής σου που η φοβία σου έχει αφαιρέσει.
-
Αν ζεις με αγοραφοβία, μπορεί να αισθάνεσαι παγιδευμένος από το φόβο όταν βρίσκεσαι σε καταστάσεις όπου η διαφυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή δεν υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια σε περίπτωση που σε πιάσει το άγχος. Δεν πρόκειται μόνο για ανοιχτούς χώρους ή πλήθη - είναι ο τρομερός φόβος ότι κάτι μπορεί να πάει στραβά, αφήνοντάς σε να νιώθεις ευάλωτος ή εκτός ελέγχου.
Πιθανότατα αποφεύγεις μέρη όπως εμπορικά κέντρα και μέσα μαζικής μεταφοράς ή μπορεί ακόμη και να μη βγαίνεις από το σπίτι σου καθόλου. Ο φόβος δε συνδέεται πάντα με ένα συγκεκριμένο μέρος αλλά αφορά το ενδεχόμενο να σε πιάσει πανικός ή να έρθεις σε δύσκολη θέση. Τα αγαπημένα σου πρόσωπα μπορεί να μην καταλαβαίνουν πλήρως και να σου προτείνουν να «το ξεπεράσεις». Όμως για εσένα, το άγχος μπορεί να είναι τόσο έντονο που είναι ευκολότερο να αποφεύγεις εντελώς τις καταστάσεις που σου το προκαλεί παρά να ρισκάρεις να τις αντιμετωπίσεις.
Η ζωή με αγοραφοβία μπορεί να σε απομονώνει και να σε περιορίζει, αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζεις ότι δε χρειάζεται να καθορίζει τη ζωή σου. Με τη σωστή υποστήριξη και τα κατάλληλα εργαλεία, μπορείς σταδιακά να ξαναχτίσεις την αυτοπεποίθησή σου, να ανακτήσεις την ανεξαρτησία σου και να ξαναβρείς την αίσθηση της ασφάλειας και της ελευθερίας.
Ιωάννα Λανίτη, Ph.D
Κλινική Ψυχολόγος & Ψυχοθεραπεύτρια
Τοποθεσία
Αγ. Ιωάννου 26 & Πλαστήρα 2, Βούλα, Ελλάδα
Επικοινωνία
mlaniti@gmail.com
+302109689938
+306955949820